بررسی ماجرای فرنود و خاله نرگس از منظر اخلاق رسانه

جدیدترین مقاله من با عنوان «بررسی ماجرای فرنود و خاله نرگس از منظر اخلاق رسانه» در هفدهمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات (مهر ۱۳۹۰) منتشر شده است. در بخشی از این مقاله آورده‌ام:

«تکنولوژی جدید که دسترسی به برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی را آسان‌تر کرده و آنها را از محدوده‌ی ساعات معین پخش بیرون آورده و ضبط، تکرار و انتشار برنامه‌ها را برای همگان عملی ساخته، کار را برای مجریان تلویزیونی سخت‌تر کرده است. به عبارت دیگر،امروزه مجریان هراندازه هم که در جمع کردن و اصلاح اشتباه خود یا در مدیریت شرایط غیرقابل پیش‌بینی ماهر باشند، دیگر نمی‌توانند -و نباید- از شیوه‌ی «به شک انداختن» دریافت‌کنندگان نسبت به آنچه که دیده یا شنیده‌اند، استفاده کنند؛ چه اینکه اشتباهات آنها به سرعت، روی «آنتن پخش مخاطبان» قرار می‌گیرد و گاه به طنز تلخی تبدیل می‌شود که به اعتبار و تسلط مجری طعنه می‌زند.»

در ادامه مقاله، ماجرای فرنود و خاله نرگس را از منظر «چالش اخلاقی رسانه‌ها» بررسی کرده‌ام.

هفدهمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات به صاحب‌امتیازی و مدیرمسؤولی امیر عباس تقی‌پور، در تهران منتشر می‌شود و هم‌اکنون روی پیشخوان باجه‌های مطبوعاتی است.

زندگی تا آخرین نفس…

olson_t640

کانر السون، شاگرد دبیرستان که یک سال تمام با سرطان مبارزه می کرد، چند روز بعد از مراسم نمادین فارغ التحصیلی که دوستان دبیرستانی اش برایش برگزار کردند، درگذشت.

او محصلی ۱۸ ساله بود که از یک سال پیش، با سرطان استخوان دست و پنجه نرم می کرد. پزشکان پای راست کانر را قطع کردند اما سرطان آرام نگرفت و به استخوان لگن و ریه او رسید تا اینکه حدود دوهفته پیش هم یکباره سکته کرد. دوستانش در آخرین روزهای زندگی اش، برایش جشن فارغ التحصیلی از دبیرستان را گرفتند. در این جشن غم انگیز، کانر در حالیکه صورتش به شدت سفید به نظر می رسید، لباس مخصوص فارغ التحصیلی را به تن داشت. او بیمار رو به احتضاری بود که تنها توانست دست راست خود را تکان دهد. سرش به حالت خوابیده روی پشتی ویلچر بود و آنقدر بی حرکت به نظر می رسید که هر بیننده ای شک می کرد که اصلا هنوز نفس می کشد؟

این مراسم را مسئولان مدرسه، دوستان و خانواده ی کانر با چشمانی اشکبار برگزار کردند. همه برای فارغ التحصیلی کانر از دبیرستان کف زدند. این آخرین روزی بود که کانر به مدرسه رفت. دوستان کانر گفتند زندگی او، رنج ها و مبارزه اش با سرطان، تاثیر زیادی بر زندگی آنها داشته است. آنها گفتند هرگز کانر را فراموش نخواهند کرد.

پ.ن: گزارش خبری مستندی از این موضوع را یکشنبه شب از سی.ان.ان دیدم. مطلب بالا هم از همان گزارش به یادم مانده است. اما عکس را از این سایت برداشتم. روحش شاد

پیام بازرگانی خوب

پیام بازرگانی اخیر بانک ملت در تلویزیون را دیده اید؟

من آن را بطور اتفاقی دیدم. فکر می کنم اولین بار است (چندان مطمئن نیستم) که یک فرد دارای معلولیت در یک آگهی بازرگانی، در کنار دیگران نقشی کاملا عادی و همانند یک شهروند معمولی ایفا می کند. در این آگهی ابتدا این سوال پرسیده می شود که: آیا می دانید امسال قرار است چند نفر برنده ی قرعه کشی بانک ملت باشند؟ بعد افراد مختلف، نفر به نفر این سوال را پاسخ می دهند؛ درآخر یک خانم ناشنوا با زبان اشاره و تکلم خاص (که زیرنویس می شود) می گوید: “تعداد مهم نیست؛ نیت مهم است”.

اینکه یک فرد ناشنوا اینطور عادی در کنار افراد غیرمعلول قرار گرفته، جای خوشحالی دارد؛ آن هم در یک قالب خاص برنامه ای – آگهی- که طبیعتا بخاطر حساسیت خاص آن، باید عناصر جذاب هرچه بیشتر به کار گرفته شوند؛ حال آنکه از نگاه غالب دست اندرکاران رسانه، معلولیت اگرهم جذابیتی داشته باشد، بیشتر درجهت برانگیختن احساس ترحم و نگاه صدقه ای به کار گرفته می شود.

احساس می کنم حرکت فرهنگی تصحیح نگرش های عمومی نسبت به افراد دارای معلولیت، که البته سال های سال است آغاز شده، قوت بیشتری گرفته است؛ هرچند هنوز غالب نگاه ها، معلول است.

به هرحال، باید به سازندگان این آگهی بازرگانی بانک ملت تبریک بگوییم و از همه ی تولیدکنندگان محتوا در رسانه های جمعی بخواهیم که نه تنها سهم افراد دارای معلولیت را در محصولات خود فراموش نکنند، بلکه حافظ حقوق انسانی آنها با رعایت شان و کرامت شان باشند.

جشن ۴۰ سالگی در خیابان سه سمی

sesame

برنامه تلویزیونی خیابان سه سمی (Sesame Street) چهل ساله شد. خیابان سه سمی که مجموعه برنامه آموزشی برای کودکان امریکایی است، قدیمی ترین برنامه کودک در امریکا لقب گرفته است که همچنان پخش می شود. حالا کودکان چند نسل گذشته که خود پدر و مادر شده اند، این مجموعه را درکنار فرزندان و شاید نوه هایشان تماشا می کنند. گفته می شود که خیابان سه سمی در فصل گذشته، هفته ای ۵ میلیون نفر بیننده داشته است.

خیابان سه سمی ۱۰ نوامبر ۱۹۶۹ روی آنتن رفت. در مراسم چهلمین سال تولد این برنامه کودک که سه شنبه گذشته برگزار شد، ضمن نام گذاری روز ۹ نوامبر ۲۰۰۹ به اسم خیابان سه سمی، یک خیابان در نیویورک هم خیابان سه سمی نام گرفت. این برنامه، پیشرو  استانداردهای تلویزیون آموزشی و به خصوص الگوی تلفیق آموزش و سرگرمی است. خیابان سه سمی دارای یک فرم اولیه بود که دو نوبت (در سال های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲) بنا به مقتضیات زمان تغییر کرد. 

jong-tv1مجموعه خیابان سه سمی در نوشتن پایان نامه ارشدم و بعد، در انتشار کتاب “جُنگ تلویزیونی برای کودکان” (انتشارات اطلاعات، ۱۳۸۵) کمک زیادی به من کرد. این مجموعه را به عنوان الگویی قابل توجه از یک برنامه ترکیبی آموزشی برای کودکان معرفی کردم و با ترجمه چندین مقاله ی دست اول، تجربیات ارزشمند سازندگان خیابان سه سمی را بیان کردم. تمامی مطالبی که درباره خیابان سه سمی منتشر شده است، نشان می دهد که سازندگان این مجموعه تا چه اندازه نسبت به جنبه های روان شناختی برنامه سازی آموزشی، واکنش های کودکان و تاثیرگذاری بر آنها، به خصوص با هدف آموزشی، آگاه بوده و با ظرافت عمل کرده اند. طرح روی جلد کتاب هم، یکی از شخصیت های این مجموعه است.

 

 

راستی سه سمی در انگلیسی، به معنای کنجد است.

برای دانستن مطالب بیشتر درباره این مجموعه (به زبان انگلیسی) اینجا را کلیک کنید